Home Map Index Search News Archives Links About LF
[Top bar]
[Bottom bar]
convert to palmConvert to GutenPalm
or to PalmDoc

[Photo of the Author]
tarafından Yao Feng

Yazar hakkında:

Bir Linux tutkunu olmasının yanında, bir kampüsün ağ merkezinde çalışmaktadır. Hobileri: hamradio, yüzme. Normal bir kullanıcı olarak bir yıl Linux kullanımı, diğer bir yılda da Linux/Unix de sistem yöneticiliği. Bitirme tezini bir Linux proxy sunucusu ile billing sistemleri üzerinde tamamlamaya çalışıyor.


İçerik:

Linux ortamında CD-ROM kullanımı

Çeviri : Ugur Koçak

[Illustration]

Özet:

Bu makale size Linux ortamında CD-ROM unuzu nasıl kullanacağınız hakkında kısa ve kullanışlı bilgler veriyor. CD-ROM aygıtını nasıl temin edeceğinizi, nasıl kullanılabilir hale getireceğinizi anlatıyor ve karşılşabileceğiniz ciddi sorunların cözümü için yol gösteriyor.


   

CD-ROM'unuzun markasını öğrenin

Diyelim ki bir dosyayı CD-ROM'dan sabit diskinize kopyalamak istiyosunuz.
CD-ROM'unuzun düzgün bir şekilde Linux çekirdeğine tanıtılıp tanıtılmadığını kontrol etmek için dmesg komutunu kullanın.
Eğer IDE üzerinden bağlı ATAPI marka bir CD-ROM'a sahipseniz bu işlem aşağıda görüldüğü gibi olur:
$ dmesg |more
.
.
.
hda: QUANTUM FIREBALL CR8.4A, ATA DISK drive
hdc: CD-ROM CDU701, ATAPI CDROM sürücüsü
ide0 at 0x1f0-0x1f7,0x3f6 on irq 14
ide1 at 0x170-0x177,0x376 on irq 15
hda: QUANTUM FIREBALL CR8.4A, 8063MB w/418kB Cache, CHS=16383/16/63, (U)DMA
hdc: ATAPI 14X CD-ROM drive, 128kB Cache
CD-ROM sürücüsü gözden geçirme örneği: 2.55
.
.
.


Eğer bir SCSI cdromunuz varsa şu şekilde görülecektir:
$ dmesg |more
.
.
.
Detected SCSI removable disk sdc at scsi0, channel 0, id 5, lun 0
Vendor: PLEXTOR Model: CD-ROM PX-12TS Rev: 1.03
Type: CD-ROM ANSI SCSI revision: 02
Detected scsi CD-ROM sr0 at scsi0, channel 0, id 6, lun 0
scsi : detected 1 SCSI cdrom 3 SCSI disks total.
.
.

The 'hdc: CD-ROM CDU701, ATAPI CDROM drive' satırı bize bir CD-ROM IDE/ATAPI-CD bilgisayara eklendiğini bildirir. Linux bunu kolay erişebilirlik için ismini-'hdc'formatında yükler. Aygıtın ismi donanımın tipine ilk durumdaki hdc'sine ve SCSI CD-ROM'un bulunduğu yerdeki sdc durumuna bağlıdır.  

CD-ROM'u kurmak (çalışır hale getirmek)

Genelde bu işi yapmak için kök kullanıcı (root) olmanız gerekir. Fakat yazımızda CD-ROM'un normal bir kullanıcı tarafından nasıl kurulacağını göstereceğiz.(Bu genelde root kullanıcı kadar mümkün değildir.) Yükleme işlmine başlamadan önce CD-ROM disketi üzerindeki içeriği okumak önemlidir. CD-ROM diskini CD-ROM'a yerleştirin ve ekranda dizin /cdrom çıktığına emin olun.Sonra şu komutu yazın:
#mount /dev/hdc -t iso9660 -r /cdrom
Bu komut scsi cd-rom için şu şekildedir :
#mount /dev/sdc0 -t iso9660 -r /cdrom

CD-ROM'un adı dmesg komutunun çıktısında görülendir.
 

CD-ROM'a erişme

cdromu /cdrom dizinine yükledikten sonra, yükleme işleminin düzgün bir şekilde tamamlanıp tamamlanmadığını kontrol etmek için disk free komutunu(df) kullanabilirsiniz:
$ df 
Filesystem         1024-blocks
Used Available Capacity Mounted on
/dev/sda1    2974519   1516768    1303931   54%   /
/dev/sda3    2686158   2378788    153548    94%   /home
 /dev/hdc     603646     603646       0     100%  /cdrom

Artık /cdrom dizini altında cd-rom'unuza kolayca ulaşabilirsiniz.  

CD-ROM'u çıkarma

İşinizi bitirdikten sonra CD-ROM'unuzu çıkarmak isteyebilirsiniz, fakat CD-ROM sürücünüzün ön panelindeki buton sürücüyü açmıyor.
CD-ROM *locked*.İlk olarak cdromu umount komutunu kullanarak çıkarmalısınız. Root olarak aşağıdaki komutları deneyin:
#umount /cdrom
ya da şu şekilde yazabilirsiniz
#umount /dev/hdc
scsi cd lerde şöyledir:
#umount /dev/sdc0

Bu işlemlerden sonra sürücünün ön panelindeki butona basarak cd yi çıkarabilirsiniz. Ayrıca komutlarla da cdrom sürücüsünü açmak için şu programı kullanabilirsiniz: eject    

Root olmadan nasıl açıp kapayabilirsiniz ?

Root olarak sisteme giriş yaptıktan sonra istediğiniz herşeyi yapabilirsiniz fakat yapmak istediklerinizden fazlasını da yapıp bazı kazalara yol açabilirsiniz. Bu nedenle cdromu sıradan kullanıcılar için kurulabilir yapmak daha iyi olur. Herhangibir kullanıcının bir sürücüyü kurmasını sağlamak için öncelikle root olarak giriş yapmalısınız ve aşağıdaki üç işlemi tamamlamalısınız:

  1. dizin /cdrom dünyasını yazılabilir yapın
  2. sürücü dünyasını yazılabilir yapın
  3. fstab yaratın

dizin /cdrom dünyasını yazılabilir yapmak için aşağıdakileri yazın(cdrom kurulu değilken)
#chmod 777 /cdrom

Sürücü dünyasını yazılabilir yapmak için aşağıdakileri yazın(birinci bölümde anlatıldığı gibi sürücü adını yazın):
ATAPI cdrom için:
#chmod 666 /dev/hdc
SCSI cdrom için:
#chmod 666 /dev/scd0

Şimdi /etc/fstab yaratmalısınız ve kullanıcıya cdromu kurması için izin vermemelisiniz. Bu işlemi aşağıdaki satırı ekleyerek yapabilirsiniz: 
/dev/hdc  /cdrom     iso9660 ro,noauto,user 0 0
scsi cdrom durumunda şu şekilde olur: 
/dev/sdc0  /cdrom     iso9660 ro,noauto,user 0 0
/dev/hdc sürücüsü için bir satır olabilir.Lütfen dikkat edin. Bu durumda satırı yaratmalısınız ve yeni giriş eklememelisiniz. Satır Linux'a cdromu hangi dizinlerden kuracağını ve hangi sürücülerle kullanacağını belirtir. Satır aynı zamanda Linux'a dosya sisteminin iso9660 olduğunu; dosyanın salt okunur olarak yüklenmesi gerektiğini ve çalışır durumdayken (sürücüde cd yokken) kurulmamasını bildirir. "user" seçeneği herhangibir kullanıcının sürücüyü yükleyebileceğini anlatır.

fstab dosyasını kaydedin ve normal kullanıcı olarak giriş yapın. Şimdi sürücüye bir CD yerleştirin ve aşağıdaki komutu yazın:
$mount    /cdrom
Gerçekten de çok kolay değil mi?
Bu kısa biçimi kullanmak artık mümkün. Çünkü Linux bütün diğer parametreleri /etc/fstab den alabilir.

 

Önemli Sorunlar

Aşağıdaki dizinin içinde olduğunuzdan emin olun. *not* /cdrom directory tree; birbaşkasının /cdrom dizininin içinde olup olmadığını kontrol edin. Kimin kullandığını bulamazsanız büyük bir ihtimalle dizininizdeki bazı arka işlemlerden kaynaklanıyordur. Hangisinin olduğunu bulmak için /usr/sbin/fuser /cdrom yazabilirsiniz. Burada göreceğiniz işlemi durdurun ve tekrar umount etmeyi ya da eject komutunu kullanmayı deneyin. Doğru sürücü adını bulmak için herzaman çekirdek mesajını kontrol etmek size rahatsızlık verir. İşte bir çözüm: CD-ROM sürücünüz için bir soft link yaratın:
#ln -s /dev/hdc /dev/cdrom
Şimdi /dev/cdrom'u /cdrom'a kurabilirsiniz ve eğer /dev/hdc veya /dev/hdb ise işlemden vazgeçin. (Fakat aynı zamanda "root olmadan Mount/unmount " konusuna da bir göz atın, bu işlemi yapmak için daha iyi bir yol gösterecektir.) "root olmadan Mounting/unmounting" bölümüne bir bakın. Bir ses-cd'yi yüklemenize gerek yoktur.Eğer CD-ROM donanımınız bir müzik çalma butonuna sahip değilse şu programı deneyebilirsiniz: workbone (konsol için) veya workman ve xplaycd (X-win için).  

Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yazı kendi görüş bildirim sayfasına sahiptir. Bu sayfaya yorumlarınızı yazabilir ve diğer okuyucuların yorumlarına bakabilirsiniz.
 talkback page 
Görselyöre sayfalarının bakımı, LinuxFocus Editörleri tarafından yapılmaktadır
© Yao Feng, FDL
LinuxFocus.org
Burayı klikleyerek hataları rapor edebilir ya da yorumlarınızı LinuxFocus'a gönderebilirsiniz

2001-04-07, generated by lfparser version 2.9