[an error occurred while processing this directive]
![[Photo of the Author]](../../common/images/Guido-S.gif)
Guido Socher (homepage)
Yazar hakkýnda:
Guido yükleme iþlemlerinde kendisine daha fazla kontrol imkaný saðladýðý için
Gentoo'yu gerçekten seviyor. Diðer daðýtýmlara kýyasla daha fazla kontrol imkaný içeriyor.
Türkçe'ye çeviri:
Ýnanç Özçubukçu <inanco(at)atlas.net.tr>
Ýçerik:
|
Gentoo linux
Özet:
Gentoo Linux, Linux tabanlý bir kaynak paketidir. Ticari Linux daðýtýmlarýndan oldukça farklýdýr.
_________________ _________________ _________________
|
Giriþ
Günümüz ticari linux daðýtýmlarý oldukça otomatikleþtirilmiþ yükleme yöntemleri sunmaktadýr. Bir kaç soruya
cevap veriyor, sabir diski bölümlere ayýrýyor ve otomatik donaným tanýma safhasýna geçiliyor. Bir kaç dakika içinde
herþey yüklenmiþ oluyor ve size sisteme giriþ yapmak kalýyor.
Çoðu insan bu tarz yüklemeyi basit oluþu ve donaným bilgisi gerektirmemesi sebebiyle kendisine daha yakýn buluyor.
Yine de bir sorun var; nasýl iþlediðine dair hiç ip ucunuz yok. Oluþabilecek bir sorun karþýsýnda nereden baþlayacaðýnýz,
hangi dosyayý deðiþtireceðiniz yada hangi taným aracýný kullanarak çözüme ulaþabileceðiniz hakkýnda hiç bir fikriniz yok.
Gentoo farklýdýr
Gentoo bilinen ticari daðýtýmlardan oldukça farklýdýr. Neredeyse hiçbir þey otomatik deðildir. Çoðu tanýmlama
dosya bazýnda bir editör yardýmýyla elle yapýlmakta ve yükleme genelde daha uzun sürmektedir.
Gentoo yüklenmesini bir Linux kursunda görün. Yüklemesini yaptýðýnýz sistem hakkýnda çok þey öðrenirsiniz.
Çoðu adým elle yapýlmakta ve daha fazla zaman almaktadýr ancak sonunda Linux sistemin nasýl iþlediðini anlarsýnýz.
Ayný zamanda Gentoo bazý özel derleyiciler kullanarak iþlemcinize göre kodu iyileþtirmektedir. Bunun dýþýnda
ilave özelliklerle derleme/derlememe þansýnýz da var. Sonunda ihtiyaçlarýnýz için son derece güzel kiþiselleþtirilmiþ
bir sistem elde ediyoruz.
Gentoo yüklemesi komut satýrýndadýr
based |
Paket yönetimi
Gentoo kaynak temellidir. Diðer bir deyiþle: kaynaktan paketleri emerge/ebuild olarak adlandýrýlan otomatik yapýlandýrma
sistemi kullanarak yüklüyoruz. Emerge yükleme bilgilerini /usr/portage dizin aðacýndan almaktadýr. Bu dizin altýnda
emerge için kurulum betiklerini alt dizinler halinde bulabilirsiniz. /usr/portage/app-editors/ dizini örnek olarak
her türlü editörün kurulum betiklerini barýndýrýr. /usr/portage/packages altýnda ön kurulumlu paketleri bulabilirsiniz.
Bunlar yükleme iþlemini hýzlandýrmak için kullanýlabilirler. /usr/portage/distfiles altýnda geliþtiriciler tarafýndan
farklý þekilde daðýtýmlarý yapýlan tar kaynak kodlarýný raw olarak kopyalayabilirsiniz. Eðer ki bir dosya zaten orada varsa
emerge bunu aðdan yüklemeye ihtiyaç duymayacaktýr.
Oldukça önemli bir kiþiselleþtirme seçeneði /etc/make.conf
dosyasý içerisindeki "USE flags" dýr. Çoðu uygulama içeriðine göre (örneðin mysql destekli/desteksiz yada QT olmaksýzýn
Athena widget yada alsa'sýz oss desteði gibi) derleme zamaný seçeneði sunar. Doðru "Use Flag" kullanarak yüklemenizi
düzenleyebilirsiniz.
Ýþte emerge'in nasýl kullanýlmasýna dair bir örnek. vim editörünü yüklemek için çalýþtýrmanýz gereken:
emerge -k app-editors/vim
yada sadece
emerge -k vim
-k 'nýn anlamý hazýrdaysa ikilitaban paketi kullan, deðilse kaynaðý indir, derle ve yükle demektir.
Yükleme öncesinde "-p" seçeneði ile "emerge -k vim" komutunu çalýþtýrýrsanýz sistemin nasýl davranacaðýný
görebilirsiniz:
emerge -k -p vim
Bu size diðer baðlý paketlerin ne þekilde yüklenmeleri gerektiðini ve "-p" kullanmamýþcasýna (p yapýyormuþ gibi
gösterir) neler yapacaðýný size söylecektir.
Redhat'ten gelen kullanýcýlar "epm"i bileceklerdir. Temelde Gentoo için bir "rpm" komutudur. Bu dosya hangi paketle
iliþkili gibisinden bir sorgula için kullanýþ þeklimiz:
epm -qil -f /the/file
Gördüðünüz gibi komut dizimi redhat rpm ile ayný.
Paket bilgisini yazdýrmanýn ikinci bir yolu da qpkg komutu. qpkg ayný zamanda güçlü bir arayüz olmakla beraber
komut dizimi elbette "rpm" den farklý. Örneðin yüklü paketlerin listesini almak istersek:
qpkg -I -nc
Yükleme
Gentoo iyi bir að baðlantýsýna ihtiyaç duymaktadýr (DSL yada daha iyisi gibi). Teorik olarak sadece CD lerden
çalýþmak mümkün olsa da bana pek gerçekçi gelmiyor. Her zaman CD de olmayýpta yüklemek isteyeceðiniz paketler
olacaktýr. Gentoo zengin bir paket setine sahiptir (yükleme bilgileri desek daha doðru).
Gentoo'yu ilk kez deneyeceklere CD'yi kullanmalarýný ve "state3" ten baþlamalarýný öneririm. "state3" tar paketleri
önden derlenmiþ büyük paketlerdir. Bu paketleri kullanmak yükleme hýzýný oldukça arttýrmaktadýr.
Bu önerime karþýn detaylara fazlaca inmeyeceðim çünkü Gentoo'nun yükleme bilgileri herþeyi kapsýyor. Çok detaylý bir
kullanýcý kýlavuzu (pdf, 1102643 bytes) ve bir hýzlý kýlavuzu (pdf, 17899 bytes) var.
Kullanýcý kýlavuzunu önden bir okuyun ve hýzlý kýlavuzun bir çýktýsýný alarak yükleme boyunca elinizde bulundurun.
Ayný zamanda Gentoo 1.4'ten (pdf, 92926 bytes) talimatlara bir göz atmak isteyebilirisiniz.
Talimatlar Gentoo 2004.0 için genelde geçerli olmakla beraber 117 sayfa yükleme talimatý ve hýzlý kýlavuz arasýndalar.
Gentoo'nun büyük bir avantajý da yüklemeyi istediðiniz noktada kesebilmenizdir. Eðer takýlýrsanýz disk bölümlerini
sistemden ayýrýr, sorunu inceler, google kullanýr yada dökümanlarý okursunuz. Devam etmek istediðinizde ise
disk bölümlerini sisteme baðlar ve son kaldýðýnýz yerden yüklemeye devam edersiniz.
CD ler için önerim CD1 ve CD2 için ISO imajlarýný indirmeniz ama sadece CD1'i yazmanýzdýr. CD1 ana yükleme CD sidir
ve de içeridiði birçok araç ile mükemmel bir kurtarma CD sidir.
CD2 önceden derlenmiþ paketleri içerir ve ayný anda birden fazla Gentoo kurulumu yapmayacaksanýz iþinize
yaramayacaktýr. CD2'yi yazmak yerine ISO imajýný /usr/portage/packages altýndan sisteme baðlayabilirsiniz:
mkdir /usr/portage/packages
mount -o loop -t iso9660 packages-pentium3-2004.0.iso /usr/portage/packages
# note: change the name of iso image to the right one for your cpu type
Ýþlem Tamam
Ana yükleme komut satýrýnda sonlanacak. Ayrýca isterseniz X11, KDE, xfce vb. yada istediðiniz baþka bir pencere
sistemini yüklemeniz gerekecek.
XF86Config dosyasýný düzenlemeniz ve X11 'i startx komutu ile çalýþtýrmanýz gerekiyor. Çalýþtýrdýktan sonra
gdm yada kdm gibi grafik aratabanlý bir giriþ ekraný isterseniz taným dosyalarýný düzenliyorsunuz.
Yüklemenin sadece komut satýrý ile tamamlanýyor olmasý bazý kullanýcýlar için þok etkisi yaratabilir ancak
dediðim gibi bu size emerge ile istediðiniz paketleri yüklemede daha çok kontrol olanaðý saðlýyor.
Sonuç
Gentoo için hedef kitle deneyimli UNIX/Linux kullanýcýlarýdýr.
DSl gibi iyi bir að baðlantýsýna Gentoo'yu etkin kullanmak için ihtiyacýnýz var. Bazý siteler Gentoo yükleme
CD lerini sunmaktalar ancak DSL gibi bir baðlantýnýz varsa ISO larýný indirebilirsiniz de.
Güzel olabilecek bir þey de tüm Gentoo distfiles þipþak (snapshot) larýný ve ilgili
taþýma dizinlerini içeren birkaç DVD den oluþan bir set bulundurmak olabilir. Bu bize að baðlantýsý
olmadan yükleme yapma ve yýllar geçsede eski sürümlere ulaþabilme imkaný tanýyacaktýr. Eðer böyle bir þeyi
sunan birini biliyorsanýz beni haberdar edin. Satýnalmak isterim.
Gentoo yükleme talimatý bir dizi adýmdan oluþuyor ve zaman alýyor ancak kiþiselleþtirme ve iyileþtirme
imkaný farký yaratýyor. Zaman kazancý belki % 3-5 fakat "USE flags" ler önemli. Gerçekten bu yüklemenin bir ürün
yöneticisine deðil de size ait olduðunu hissedebilirsiniz. Özellikle bir masaüstü bilgisayarýnda ihtiyacýnýza
göre yüklenmiþ yazýlýmlarýn olduðunu bilmek güzel olsa gerek.
Gentoo'yu ilk kez gördüðümde þok olmuþtum ancak 6 aydan beri kullanmaktayým ve baþka bir daðýtým ile deðiþtirmeyi
artýk düþünmüyorum. Gerçekten Gentoo'yu seviyorum.
Kaynaklar
Bu yazý için görüþ bildiriminde bulunabilirsiniz
Her yazý kendi görüþ bildirim sayfasýna sahiptir. Bu sayfaya yorumlarýnýzý yazabilir ve diðer okuyucularýn yorumlarýna bakabilirsiniz.
<--, Bu sayýnýn ana sayfasýna gider
2004-04-29, generated by lfparser version 2.43
![[LinuxFocus-icon]](../../common/images/logolftop_319x45.gif){kind=small}
