[LinuxFocus-icon]
<--  | Ana Sayfa  | Eriþimdüzeni  | Ýçindekiler  | Arama

Duyumlar | Belgelikler | Baðlantýlar | LF Nedir
[an error occurred while processing this directive]
[Yazarýn resmi]
Guido Socher (homepage)

Yazar hakkýnda:

Benim ilk hesap makinam HP15c idi ve ona ilk görüþte aþýk oldum.



Türkçe'ye çeviri:
Özcan GÜNGÖR <ozcangungor(at)netscape.net>

Ýçerik:

 

Linux için RPN Hesap Makinalarý

hp-calc and tux

Özet:

RPN, Polonya Gösterilimi (Revers Polish Notation) keilmelerinin baþ harfleridir. RPN, 1920 yýlýnda Jan Lukasiewicz tarafýndan matematiksel ifadeleri parantezler ve küme parantezi kullanmadan yazabilmenin bir yolu olarak geliþtirilmiþtir. RPN'yi öðrenmek birkaç dakikanýzý alýr ama bu yöntem cebirsel formatlarda bir numaradýr.

_________________ _________________ _________________

 

Giriþ

RPN cep hesap makinalarý, HP hesap makinalarý ile birlikte popüler olmuþtur. HP bu yöntemi 1968 yýlýnda ilk hesap makinasýnda kullanmýþtýr. Eðer internette bir arama yaparsanýz bu hesap makinalarýnýn hayran klüplerini bulabilirsiniz. Bu nakalenin sonunda size iyi linkler verilmiþtir. Günümüzde bu makinalar kolesiyoncular tarafýndan alýmaktadýr ve orjinal fiyatýndan daha yüksek fiyatlara satýlmaktadýr.

Bu makalede, Linux için bazý masaüstü RPN hesapmakinalarýný tanýtacaðýz. SAdece HP emülatörlerine deðil, HP'den baðýmsýz olan RPN hesap makinalarýna da bakacaðýz.  

RPN Nedir ve Niçin RPN?

RPN hesap makinalarý yýðýn kullanýr ve bütün matematiksel iþlemler bu yýðýnýn alt seviyelerinde çalýþtýrýlýr. Yýðýn daha sonraki iþlemler için gerekli olacak sonuçlarý tutmak için bir bellek olarak kullanýlýr. Böylece RPN bir hesap makinasýnda parantezlere ihtiacýnýz olmaz. Önce bir numara girersiniz, yýðýna gönderirsiniz ve daha sonra girecenizi diðer sayýl ile birlikte hangi iþlemi yapacaðýnýzý söylersiniz. Örneðin þu iþlemi yapmak istiyorsunuz:
(( 3 + 1 )^2 + 1 ) * 4 Bunu yapmak için þu tuþlara basacaktýnýz:
3 giriþ
1 + ( hemen bu iþlemin sonucunu görecektiniz : 4)
x^2 ( hemen bu iþlemin sonucunu görecektiniz : 16)
1 + ( hemen bu iþlemin sonucunu görecektiniz : 17)
4 * ( hemen bu iþlemin sonucunu görecektiniz : 68)
Bu formülü girbilmek için 9 defa tuþabasmalýsýnýz ve bütün ara iþlemleri görürsünüz. Bu temek olarak bir iþlemi hesap makinasý olmadan beyninizden nasýl yaptýðýnýzý gösterir. Diðer bir deyiþle bu hesap makinasý çok "doðal"dýr. Sizin "beyniniz" nasýl çalýþýyorsa o da öyle çalýþýr.

Eðer bunu bir cebirsel hesap makinsaý ile yapmak isteseydiniz 12 defa tuþa basacaktýnýz ve ara iþlemleri göremeyecektiniz. Bunu avantajý þunlardýr:  

Hesap Makinalarý

Önce intenet tarayýcýnýzla test edebileceðiniz birkaç basit hesap makinalarý ile baþlayalým. Daha sonra güçlü hesap makinalarýný tanýtacaðým.
 

rpnjcalc

Bu hesap makinasý Javascript kullanýr. Bu benim kendi dizayným ve herhangi modern bir taryýcýda(!) çalýþýr ( opera 5/6 ve netscape 4 ve konquerer hariç). Diðer bütün javascript hesap makinlarýndan farklýdýr çünkü sayýlarý ve iþlemleri girebilmek için klavyeyi kullanabilirsiniz. rpnjcal'ý denemek için burayý týklayýn.

Adý:rpnjcalc
Anasayfa:http://main.linuxfocus.org/~guido/javascript/rpnjcalcallver.html
Lisans:GPL

 

hp-35

Bu hesap makinasý da javascrip kullanýr ama gerçek bir (eski) HP-35 gibi görünür. Hemen test edebilirsiniz
-Bunu gerçekten kullanabilmek için aþaðýdaki zip dosyasýný indirin çünkü kullandýðý resimler vardýr ve yerel olrak yüklediðinizde daha hýzlý çalýþýr. Bu hesap makinasýnýn gerçek HP-35 iþlevselliðe sahip olmadýðýný hatýrlatalým. Örneðin sadece derece (0-360) olarak trigonometrik hesaplar yapabiliyor.

Adý:hp-35
Anasayfa:Unknown, taken from www.hpmuseum.org. Download here:hp-35.zip
Lisans:GPL

 

dc

Bu hesap makinasý standart bir Unix komutudur. Bunu en eski Unix sitemlerinde bile bulabilirsiniz. Sadece basit aritmetik iþlemler yapabilir ama çok çok büyük sayýlarla iþlemler yapabilir. Baþlatmak için sadece dc yazýn ve bir sayý ve "k" ekleyin (örneðin: 6k ve enter'a basýn). Bu hassasiyeti tanýmlar. Þimdi hesap yapabilirsiniz yýðýnýn alt seviyesini "p" ile ekrana yazdýrabilirsiniz. Çýkmak için crtl-d'ye basýn.

Adý:dc (desk calculator)
Anasayfa:Her unix sistemin bir parçasýdýr. Linux veerisyonlarýnda ismi bc'dir.
Lisans:Sizin unix sisteminizdeki gibi

 

vc.pl

Bu hesap makinasý perl ile yazýlmýþtýr. Ýlginç bir uygulamadýr çünkü tam bir vektör hesap makinasýdýr. Tek bir sayý tek boyutlu bir vektör olduðundan normal bir hesap makinasý olarak da kullanabilirsiniz tabi. Bütünleþtirilmiþ bir yardým sistemi vardýr (yalnýzca "help" yazýn).

Adý:vc (vector calculator)
Anasayfa:http://vc-calc.sourceforge.net/
Lisans:GPL

 

x48

Bu bir HP48 emülatörüdür. Yani, gerçek HP kodlarýný çalýþtýrabilirsiniz. Yalnýzca bir emülatör uygulamasýdýr. Gerçek HP48 ROM kodlarýný yüklemelisiniz. x48, GLP lisanslýdýr ama ROM'un telif hakký HP'nindir. HP48, uzun zamandý HP tarafýnda üretilmiyor. 2000 yýlýndan beri HP ROM'un indirilmesine izin vermektedir. Not: Bu tür bir hesap makinasýnýn bilgisayar ekranýnda olmasý güzel ama gerçek bir HP48'in yerini tutamýyor. Çünkü x48 yeterince güzel bir klavyeye sahip deðil. Bu yüzden kendinizi fare týklamarý içinde buluyorsunuz ve bu iþlemleri çok yavaþlatýyor.

x48 bir emülatör olduðundan, orjinal HP48 gibi bütün iþelmleri yapabiliyor. Bulabildiðim en son sürümü, birkaç yýllýk olan, 0.4. Ama yine de sorunsuz çalýþýyor. Sürüm 0.4'ü, modern bir Linux'ta derlemek için küçük bir yamaya gereksinim duyuyoruz. Orjinal klavuzu, bazý ROm imajlarýný, yamayý ve daha ileri direktifleri aþaðýdaki "x48 ayrýtýlar sayfasý"nda bulabilirsiniz.

Adý:x48
Anasayfa:ftp://www.sunsite.unc.edu/pub/linux/system/emulators/
x48 Ayrýntýlarý "x48 ayrýntýlar sayfasý", yükleme, dökümanlar, ROm imajlarý (ayrýca daha fazla ROM imajlarý için bu makalenin sonundaki linklere bakýnýz)
Lisans:GPL, ancak HP ROM imajýna gereksinim var

 

hp67

Bu hesap makinasý gerçek bir HP67 hesap makinasý iþlevselliðine sahiptir ama tamamen yeniden yazýlmýþ ve HP67'nin kodundan baðýmsýzdýr. Bir emülatör deðildir. Arayüz bir basittir (ncurses) ama iþlevsellik çok iyidir. Kullanma klavuzu (man page) þeklinde hazýlnamýþ güzel bir dökümana sahiptir. Gerçek bir HP67 gibi programlanabilir. Programlamaya baþamak için "prog" yazýn ve bir etikel ismi ile baþlayan progarmýnýzý girin. "immed" ile bu moddan çýkýn. Programý çalýþtýrmak için "run etiketiismi" yazýn. Bir örenk verelim. Örneðim, biraz kullanýþsýz. Sadece bir kare alma fonksiyonudur ama hp67'yi nasýl programlayacaðýnýza iliþkin bir fikir veriyor:
prog (programlama moduna gireriz)

label myprg
ENTER
*
rtn
immed (Programlamanýn sonu)
Artýk x^2'yi çalýþtýmak için "run myprog" yazýn.

Adý:hp67
Kullanma Klavuzu:html formatýnda hp67 kullanma klavuzu
Anasayfa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Lisans:GPL

 

kalc

kcal, komut satýrýdan da çalýþýr. readline kütüphanesini kullanýr ve bazý "komut tamamlama" özelliklerine sahiptir. Gerçel ve karmaþýk sayýlarla, sýnýrsýz uzunluktaki tam sayýlarla , keyfi kesinlikte gerçel sayýlarla iþlem yapabilir.

Adý:kalc
Klavuz:kalc.pdf 230K
Anasayfa:http://sourceforge.net/projects/kalc/
License:GPL

 

dcalc

Terminal penceresinde çalýþtýrmak için ncurses tabanlý bir hesap makinasýdýr. HP67 gibi programlanamaz ama sayýlarý onaltýlýk sistemden, onluk sisteme veya ikilik sisteme çevirmekte iyidir.

Adý:dcalc
Anasayfa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Lisans:GPL

 

rpncalc

Terminal penceresinde çalýþtýrmak üzere yazýlmýþ bir rpn hesap makinasýdýr ama ncruses tabanlý deðildir. Bu yüzden dc komutuna çok benzer. HP28s'in iþlevselliðini uygulamýþtýr. rpncalc, dc'den çok daha ileridedir. Karmaþýk sayýlarý, vektörleri ve matrisleri kullanabilir. rpncalc, Debian'ýn bir parçaýdýr.
Adý:rpncalc
Anasayfa:http://www.gnu.org/directory/science/math/rpncalc.html
Lisans:GPL

 

gdcalc

GTK kullanýcý arayüzüne sahip güzel bir hesap makinasýdýr. RPN ya da cebirsel giriþ yöntemini seçebilirsiniz. 4 mod seçilebilir: bilimsel, finansal, istatistiksel ve sayý dönüþtürme (progrmlama modu da denir). Bu son mod, programlama ilgili birþey yapamaz (x48 ya da HP67 de olduðu gibi). Bir masaüstü hesap makinasýndan beklene herþeyi karþýlar.

Birim dönüþtürme modunu kullanabilmek için units(1) komutunu yüklemelisiniz. ( ftp://ftp.gnu.org/gnu/units/, birçok LÝnux daðýtýmýnýn bir parçasýdýr).

Adý:gdcalc
Anasayfa:http://bhepple.freeshell.org/dcalc/unix/
Lisans:GPL

 

grpn

GTK kullanýcý arayüzüne dayanan bir RPN hesap makinasýdýr. Temel cebirsel ve trigonometrik fonksiyonlarý kullanýma sunar.
Adý:grpn
Anasayfa:http://lashwhip.com/grpn.html
Lisans:GPL

 

galculator

gdcalc ile iþlevsellik bakýmýndan çok benzerdir. RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Sayý dönüþümlerini (onaltýlýk,onluk,ikilik) ve temel bilimsel fonksiyonlarý destekler.
Adý:galculator
Anasayfa:http://galculator.sourceforge.net/
Lisans:GPL

 

calcoo

Bu eski bir hesap makinasýdýr.RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Cebir ve trigonometri için iyidir.
Adý:calcoo
Anasayfa:http://calcoo.sourceforge.net
Lisans:GPL

 

Kalk

Bu basit (ama ücretsiz) RPN hesap makinasý palm pilot içindir. Palm Linux üzerinde çalýþmamasýna raðmen burada yayýnladým. Çünkü GPL lisansý altýndadýr (palm yazýlýmlarý için fazla görülmeyen bir özellik).
Adý:kalk
Anasayfa:http://www.klawitter.de/palm/kalk.html
Lisans:GPL

 

GCalc

Bu bir RPN hesap makinasý deðildir ama çok çok kullanýþlýdýr. Java tabanlý, anýnda grafik çizebileceðiniz bir hesap makinasýdýr. Çalýþtýrabilmek için mozilla ya da netscape için java eklentisine ihityacýnýz var (jre paketinin bir parçasýdýr [blackdown.org]). Java çalýþtýrabilen bir tarayýcýda hemen grafik çizdirebilrsiniz.
Adý:GCalc
Ansayfa:http://humblestar.net/GCalc/
Lisans:GPL
 

Sonuç

Gördünüz gibi herkese uygun bir RPN hesap makinasý var. Muhtemelen daha bir çok RPN hesap makinasý vardýr amayukarýdakilerin hepsi GPL lisanslýdýr.  

References----------Referanslar

 

Bu yazý için görüþ bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yazý kendi görüþ bildirim sayfasýna sahiptir. Bu sayfaya yorumlarýnýzý yazabilir ve diðer okuyucularýn yorumlarýna bakabilirsiniz.
 talkback page 

<--, Bu sayýnýn ana sayfasýna gider

Görselyöre sayfalarýnýn bakýmý, LinuxFocus Editörleri tarafýndan yapýlmaktadýr
© Guido Socher, FDL
LinuxFocus.org
Çeviri bilgisi:
en --> -- : Guido Socher (homepage)
en --> tr: Özcan GÜNGÖR <ozcangungor(at)netscape.net>

2004-07-14, generated by lfparser version 2.43